“Wij helpen de mensen die soms al 100 hulpverleners gezien hebben”

Hoe help je mensen die bij geen enkele zorgorganisatie meer binnenkomen, omdat het nergens werkt? Die zelf ook niet staan te springen om hulp, maar die wel voor overlast of gevaar zorgen in de maatschappij? Met die vraag houdt de Proeftuin Ketenveldnorm zich bezig. Ook Trajectum doet hieraan mee. Jan Ebbelink, persoonsbegeleider bij Trajectum en forensisch agoog bij Transfore: “Het is een hele uitdaging om deze mensen in zorg te krijgen.” 

Het Levensloopteam is een belangrijk onderdeel van de Ketenveldnorm. Overijssel is één van de proeftuinen van de Ketenveldnorm, en in deze provincie is ook Trajectum betrokken. 
Het Levensloopteam biedt passende zorg aan mensen die zich gevaarlijk gedragen of voor overlast zorgen, of dat misschien gaan doen. Dat gedrag komt door een psychische stoornis, een verstandelijke beperking of allebei. Jan: “Best een intensieve doelgroep. Het is niet voor niets dat ze nergens meer welkom zijn. Omdat ze zorgmijdend zijn en psychische problemen hebben, blijven ze overlast veroorzaken. Hun netwerk beschermt ze vaak niet, en contact krijgen met deze mensen is lastig.” 

Samenwerking

De kracht van het Levensloopteam zit ‘m in het feit dat de leden allemaal hun eigen expertise, ervaring en functie hebben. Het zijn werknemers van Trajectum, maar ook mensen uit de verslavingszorg, forensisch agogen, een ervaringsdeskundige en maatschappelijk werkers. “Die verbinding tussen organisaties is de kracht van de Ketenveldnorm. We werken allemaal samen met als doel om goede zorg te verlenen voor de cliënt. Dat zouden we in de zorg veel meer moeten doen.” 
Ook Nick Mulder zet zijn ervaring in bij het Levensloopteam. Hij werkt vanuit Trajectum in een FACT-team. Bij het Overijsselse Levensloopteam is hij maatschappelijk werker. “Bij FACT ben ik gewend om vanuit een vertrouwensband te werken. En om mijn afspraken na te komen, zodat de cliënt weet dat hij op mij kan bouwen. Van daaruit kun je verder werken.” 

Bemoeizorg 

Het Levensloopteam helpt cliënten met financiën, maar ook met het zoeken naar een woning of passende zorg. Daarbij ligt de regie zoveel mogelijk bij de cliënt. Jan: “We helpen ze in eerste instantie via de hulpverlenersorganisatie die nog bij ze betrokken is. Als die er niet meer is, spreken we ze bijvoorbeeld aan op straat.” Het resultaat van deze bemoeizorg? De cliënt wordt in de gaten gehouden, zorgt minder voor overlast en er is minder gedoe met de politie. En natuurlijk krijgt de cliënt de juiste zorg. “Soms is opschalen naar klinische zorg nodig, bijvoorbeeld bij Trajectum, maar het uitgangspunt is ambulante hulpverlening. Dat deze mensen zo zelfstandig mogelijk kunnen meedoen in de maatschappij.”  

Lange adem

Tot nu toe is het een traject met een lange adem, merkt Jan. “Het duurt soms lang voordat deze mensen weer zorg en bemoeienis accepteren. Doordat een cliënt bijvoorbeeld een rechterlijke machtiging heeft gehad, is zijn regie hem afgenomen. Wij proberen hem die regie weer terug te geven. Want als iemand het zelf wil, geeft het meer resultaat dan als iemand iets moet. We motiveren de cliënt om weer hulp te accepteren. Ook laten we hem zien dat hij ondersteuning nodig heeft om het te kunnen redden in de maatschappij.” 
Die lange adem, het volhouden tot de cliënt hulp accepteert, ziet Nick als een uitdaging. “We geven niet snel op en kunnen daardoor echt het verschil maken. Een cliënt krijgt dan voor het eerst het gevoel dat hij niet uitgespuugd wordt, dat hij zichzelf kan zijn. En dat hij af en toe onderuit mag gaan, maar dat dat het belangrijker is hoe je weer opstaat. We blijven betrokken, hoe het ook met de cliënt gaat. Een mooie manier van werken.”

Stok achter de deur

Die betrokkenheid blijft dus bestaan, ook als iemand in zorg is gekomen. Jan: “We blijven een stok achter de deur. Dat waarderen cliënten vaak. Toch willen ze graag de regie over hun leven, hebben ze vaak nog drugs of alcohol nodig en zijn ze alle hulpverlening en bemoeienis wel zat. Wij zijn echt niet de eerste die langskomen: meestal hebben ze al met meer dan honderd andere hulpverleners te maken gehad.” 

Op de rit 

“Maar wij houden vol. We leggen contact via de wijkagent of hulpverleners die een goede relatie met de cliënt hebben. Hoe betrokken we zijn, ligt aan wat de cliënt nodig heeft. Sommigen hebben een rechterlijke machtiging. Die zorgt ervoor dat ze zich aan de voorwaarden van de rechter moeten houden. Dat helpt soms ook mee. Het voorkomt dat ze terugvallen, en het geeft hulpverleners meer mogelijkheden om de cliënt in zorg te houden. Met de partners van de Ketenveldnorm zorgen we er steeds voor dat de patiënt op de rit komt, en blijft.”

Meer weten?

Wil je meer weten over de Ketenveldnorm en het Levensloopteam? In dit filmpje legt Transfore, regievoerder van de proeftuin, in begrijpelijke taal uit hoe deze zorg eruitziet.